Latające ryby: prawdziwe, ale niezbyt latające

W ciepłych wodach oceanu na całym świecie możesz zobaczyć dziwny widok: ryba wyskakująca z wody i szybująca kilkadziesiąt metrów przed powrotem w głębiny oceanu. Wcześni żeglarze śródziemnomorscy myśleli, że te latające ryby wracają na brzeg w nocy, aby spać, i dlatego nazwali tę rodzinę ryb morskich Exocoetidae (po łacinie „ex-” oznacza „poza”, a „koitos” oznacza łóżko).

Latające ryby wyrywają się z oceanu i mogą unosić się w powietrzu nawet przez 45 sekund, ale tak naprawdę nie latają.

Co to są latające ryby?

Istnieje około 40 gatunków ryb latających, z których wszystkie mają zwykle kształt cygara z długimi, szerokimi płetwami piersiowymi po obu stronach ciała. Mówiąc ogólnie, istnieją dwie kategorie latających ryb: „dwuskrzydłowe”, których dwie duże płetwy piersiowe stanowią większość powierzchni „nośnej” latającej; i „czteroskrzydłowe”, które oprócz dwóch długich płetw piersiowych mają również dwie powiększone płetwy brzuszne. Wszystkie latające ryby mają asymetryczny, rozwidlony pionowo ogon (kształt znany jako hipocercal), z kręgami rozciągającymi się do dłuższego, dolnego płata widelca, dzięki czemu wygląda trochę jak ster łodzi.

Te niezwykłe ryby mają długość od około 15 do 50 centymetrów. Według przeglądu biologa Johna Davenporta z 1994 roku na temat latających ryb, opublikowanego w czasopiśmie Reviews in Fish Biology and Fisheries, młode osobniki zaczną „latać”, gdy osiągną około 5 cm długości. Davenport sugeruje, że te gatunki ryb wyewoluowały zdolność „latania” jako sposób na unikanie drapieżników pływających z dużą prędkością, takich jak np. koryfina (Coryphaena hippurus).

Według badań opublikowanych w czasopiśmie Nature z 1967 roku oczy ryb, zwłaszcza rogówka (bariera w kształcie piramidy, która chroni ich oczy), ewoluowały, aby umożliwić rybom widzenie zarówno pod wodą, jak i w powietrzu.

Ryby latające szybują z bardzo dużą prędkością nad wodą. Ryby są tak szybkie, że przez dziesięciolecia biolodzy nie mogli stwierdzić z całą pewnością, czy ryby poruszają się, trzepocząc płetwami piersiowymi i lecąc jak ptak, czy też używają jakiejś unikalnej metody napędu. Dopiero w 1941 roku naukowcy opublikowali w czasopiśmie Zoologica szybkie zdjęcia latających ryb w akcji. Zdjęcia pokazały, że latające ryby wyskakują z wody i szybują, zanim ponownie wystrzelą w powietrze.

Ryby latające płyną w kierunku powierzchni z prędkością około 1 metra na sekundę (czyli 20-30 razy większa od długości ich ciała na sekundę), gwałtownie bijąc ogonem i mocno przyciskając płetwy piersiowe do ciała. Kiedy wyskakują z wody, rozkładają swoje powiększone płetwy i ślizgają się.

Według rekordów Guinnessa, najdłuższym ślizgiem latającej ryby, jaki kiedykolwiek zarejestrowano, była ryba, która szybowała przez 45 sekund z szacowaną prędkością 30 km/h. Rekordowy lot został uchwycony kamerą w 2008 roku przez japońską ekipę filmową podróżującą promem w Kagoshimie w Japonii. Według przeglądu Davenport z 1994 roku, najdalsza zarejestrowana odległość lotu latającej ryby wynosi aż 400 m.

Według przeglądu biologa Franka Fisha z 1990 roku opublikowanego w Journal of Zoology, latające ryby mogą osiągać wysokość do 8 m nad powierzchnią i mogą wykonywać kolejne ślizgi.

Davenport i inni eksperci od ryb podejrzewają, że latające ryby prawdopodobnie nie latałyby w temperaturach niższych niż 20 stopni Celsjusza, ponieważ niższe temperatury mają tendencję do utrudniania funkcji mięśni niezbędnych do osiągnięcia prędkości potrzebnych do wystrzelenia z wody.

Źródło: livescience.com