Protomelas taeniolatus
Protomelas taeniolatus to pięknie ubarwiona pielęgnica pochodząca z jeziora Malawi w Afryce. Szczególnie ceniona w akwarystyce ze względu na intensywne czerwono-niebieskie ubarwienie samców oraz ciekawe zachowania.
POCHODZENIE:
Afryka, jezioro Malawi – biotopy skaliste i piaszczyste, głównie rejony środkowe i południowe jeziora.
WIELKOŚĆ:
Samce osiągają do 15–18 cm długości, samice są mniejsze – zazwyczaj do 12–13 cm.
DYMORFIZM PŁCIOWY:
Wyraźny – samce są większe i intensywnie ubarwione (czerwień, błękit, fiolet), samice srebrno-szare z ciemniejszymi pasami. Ubarwienie samców rozwija się w pełni po osiągnięciu dojrzałości płciowej.
ZACHOWANIE:
Stosunkowo spokojna jak na pielęgnice z Malawi, choć terytorialna – szczególnie samce w okresie godowym. Najlepiej trzymać z innymi średnimi i dużymi pielęgnicami o podobnym temperamencie.
WYMAGANA TEMPERATURA:
24–28°C
WODA:
pH: 7.8–8.6 (zasadowa)
Twardość: średnia do wysokiej
Mocna filtracja i dobra cyrkulacja wody są kluczowe.
POKARM:
Głównie pokarm roślinny i spirulina, ale chętnie przyjmują też pokarm mrożony i wysokiej jakości granulaty. Należy unikać zbyt tłustych pokarmów mięsnych (np. serca wołowego), aby zapobiec problemom trawiennym.
ROZMNAŻANIE:
Gębacz – samica inkubuje ikrę w pysku przez około 3 tygodnie. Po wypuszczeniu młodych nadal przez pewien czas chroni je i może je ponownie “zabierać” do pyska w razie zagrożenia.
W okresie rozrodczym samiec staje się bardziej terytorialny i intensywnie wybarwiony. Wybiera miejsce do tarła – zazwyczaj płaską skałę, wykopany dołek w piasku lub wcześniej przygotowane gniazdo. Samiec przyciąga samicę intensywnym tańcem godowym, prezentując swoje ubarwienie oraz drżące ruchy.
Po zaakceptowaniu samca, samica składa ikrę na wybranym miejscu, a następnie natychmiast zbiera ją do pyska. W tym samym czasie samiec prezentuje tzw. plamy jajowe (egg spots) na swojej płetwie odbytowej – samica, próbując je “zebrać”, zostaje zapłodniona bezpośrednio w pysku, gdy samiec wypuszcza spermę. To dość typowe dla pielęgnic z grupy mbuna i hapsów z Malawi.
Samica nosi jaja w pysku przez około 21–28 dni, zależnie od temperatury i warunków środowiskowych. W tym czasie nie pobiera pokarmu, więc zbyt częste rozmnażanie może osłabić jej kondycję. Doświadczone samice potrafią bardzo dobrze chronić swoje potomstwo, a w razie zagrożenia mogą je z powrotem wciągnąć do pyska.
Po wypuszczeniu młodych (zwykle kilkanaście do kilkudziesięciu sztuk), są one od razu zdolne do samodzielnego życia i pobierania pokarmu. W warunkach akwariowych zaleca się oddzielenie narybku od dorosłych ryb, aby zapobiec przypadkowemu zjedzeniu. Narybek najlepiej karmić drobnym pokarmem roślinnym, pyłem spirulinowym i mikro-nicieniami.
Najlepsze efekty osiąga się w haremie – jeden samiec i 2–3 samice.
