Vieja argentea

Vieja argentea to imponująca pielęgnica pochodząca z Ameryki Środkowej, znana z metalicznego, srebrzystego ubarwienia z lekkimi refleksami niebieskimi, zielonymi lub fioletowymi. Choć nie jest rybą dla początkujących, to odpowiednio prowadzona potrafi być długowieczna i bardzo efektowna.

Vieja argentea zawdzięcza swoją nazwę („argentea” = srebrna) pięknemu, metalicznemu połyskowi łusek, który sprawia wrażenie, jakby była pokryta srebrem. U dorosłych ryb kolor ten staje się jeszcze bardziej intensywny, szczególnie u samców w okresie godowym. Dorosłe samce rozwijają na czole charakterystyczny tłuszczowy garb. Nie tylko pełni on rolę ozdobną – u niektórych gatunków Vieja może też świadczyć o statusie społecznym w stadzie.

Znana także jako Vieja synspila, Maskaheros argenteus lub w starszej systematyce Cichlasoma argentea

POCHODZENIE:
Gatunek występuje naturalnie w rzekach i jeziorach Gwatemali oraz południowego Meksyku, głównie w dorzeczu rzeki Usumacinta. Vieja argentea zamieszkuje wolno płynące rzeki, jeziora i zalewiska, często w miejscach z bujną roślinnością wodną i licznymi kryjówkami w postaci korzeni, kamieni i zatopionych konarów. Woda w tych środowiskach jest zazwyczaj ciepła, dobrze natleniona, o średniej do wysokiej twardości i pH lekko zasadowym.

WIELKOŚĆ:
Samce dorastają nawet do 35 cm, samice zazwyczaj mniejsze – około 25–30 cm. To jedna z większych pielęgnic środkowoamerykańskich, dlatego wymaga dużego akwarium (minimum 500 litrów dla jednej pary).

DYMORFIZM PŁCIOWY:
Widoczny – samce są większe, mają masywniejsze ciało, bardziej intensywne barwy i charakterystyczny garb tłuszczowy na czole. Samice są mniejsze, subtelniej ubarwione i mają bardziej zaokrąglone płetwy.

ZACHOWANIE:
Vieja argentea to ryba dominująca, silnie terytorialna, zwłaszcza w czasie tarła. Może być agresywna wobec innych ryb, szczególnie mniejszych lub spokojniejszych gatunków. Najlepiej czuje się w towarzystwie innych dużych i odpornych pielęgnic, ale nawet wtedy należy monitorować relacje w akwarium. Potrzebuje licznych kryjówek i dobrze przemyślanej aranżacji przestrzeni. Vieja argentea uwielbia przekopywać dno – w naturze i akwarium. Przenosi żwir, wykopuje dołki, przesuwa kamienie. Warto odpowiednio zabezpieczyć dekoracje, by nie przewróciły się i nie uszkodziły ryby.

Kolor ryby może się zmieniać w zależności od nastroju, stresu, wieku oraz dominacji w akwarium. Dominujące osobniki często są intensywniej ubarwione, a zestresowane – przygaszone.

WYMAGANA TEMPERATURA:
24–28°C. W okresie tarła można podnieść temperaturę do ok. 28°C, co może stymulować rozmnażanie.

WODA:
pH 6.8–8.2, twardość wody średnia do twardej. Woda powinna być dobrze filtrowana, czysta i regularnie podmieniana (co najmniej 30% tygodniowo). Vieja produkuje dużo odpadów organicznych, dlatego wydajna filtracja jest kluczowa.

POKARM:
Wszystkożerna – przyjmuje zarówno pokarmy suche (granulaty i płatki), jak i warzywa (np. gotowany groszek, cukinia, szpinak). Okazjonalnie można podawać pokarm żywy i mrożony, jak larwy komarów, ochotkę czy krewetki. Należy unikać zbyt tłustych mięsnych pokarmów – dieta powinna być zbilansowana, by zapobiec otyłości i problemom trawiennym.

ROZMNAŻANIE:
Rozmnażanie Vieja argentea jest możliwe w warunkach akwariowych, choć wymaga cierpliwości i odpowiednich warunków. Najlepiej pozwolić rybom dobrać się samodzielnie z grupy młodych osobników. Dorosłe pary często tworzą trwałe więzi i mogą rozmnażać się wielokrotnie. Próby łączenia dorosłych, niesparowanych osobników często kończą się agresją i niepowodzeniem.

Gdy para jest gotowa do rozmnażania, ryby zaczynają intensywnie oczyszczać wybraną powierzchnię – może to być płaski kamień, korzeń lub gładka ściana akwarium. W tym czasie zachowanie staje się bardzo agresywne – terytorium wokół miejsca tarła jest zaciekle bronione.
Samica składa kilkaset (czasem nawet ponad 1000) ziaren ikry, które samiec natychmiast zapładnia. Ikrę i narybek chronią oboje rodzice.

Ikrę wentylują płetwami i usuwają martwe jaja. Wylęg następuje po 2–3 dniach, a po kolejnych kilku dniach narybek zaczyna swobodnie pływać.
Młode można karmić początkowo pyłem, larwami solowca (artemia), a potem drobnymi pokarmami roślinnymi i białkowymi. Ważna jest czysta woda i unikanie silnej filtracji, która może zasysać narybek.
Rodzice chronią narybek jeszcze przez kilka tygodni, czasem nawet miesiąc. Często jednak w kolejnych tarłach przestają się opiekować młodymi, dlatego młode warto odseparować, gdy są już wystarczająco duże.

Gatunek cechuje bardzo silna więź partnerska. Pary Vieja argentea potrafią tworzyć bardzo trwałe więzi. Gdy już się dobiorą, często pozostają razem przez całe życie, wspólnie broniąc terytorium i wychowując młode.