Pelvicachromis kribensis

Pelvicachromis kribensis to barwna, niewielka pielęgnica pochodząca z Afryki Zachodniej, bardzo popularna wśród akwarystów ze względu na atrakcyjne ubarwienie, spokojne usposobienie oraz łatwość w rozmnażaniu. Szczególnie efektownie prezentują się samice w okresie tarła, gdy ich brzuch przybiera intensywnie purpurową barwę.

POCHODZENIE:
Afryka Zachodnia – głównie Nigeria, Kamerun. Występuje w dorzeczach rzek takich jak Niger i Cross River, w wodach o różnym stopniu twardości i pH.

WIELKOŚĆ:
Samiec: do 10 cm
Samica: do 7 cm

DYMORFIZM PŁCIOWY:
Widoczny i wyraźny:
Samce są większe, mają bardziej wydłużone płetwy (ogonową, grzbietową i odbytową), często zakończone nitkowatymi przedłużeniami.
Samice są mniejsze, mają zaokrąglone płetwy i intensywnie purpurowy/brzoskwiniowy brzuch, zwłaszcza w okresie tarła.
Samce bywają bardziej wydłużone i smukłe, samice krępe.

ZACHOWANIE:
Pelvicachromis kribensis to pielęgnice, które są pokojowe wobec innych gatunków, ale mogą być terytorialne, zwłaszcza w okresie rozrodu. Najlepiej trzymać je w parach lub haremach (1 samiec + 2 samice) w akwarium z wieloma kryjówkami. Dobrze dogadują się z innymi spokojnymi rybami, ale w czasie tarła potrafią intensywnie bronić gniazda.

WYMAGANA TEMPERATURA:
24–27°C

WODA:
pH: 6,0–7,5 (lekko kwaśna do lekko zasadowej)
Twardość: miękka do średnio twardej (4–15°dGH)
Wskazana dobra filtracja i regularne podmiany wody.

POKARM:
Gatunek wszystkożerny. W naturze żywi się bezkręgowcami i pokarmem roślinnym. W akwarium chętnie przyjmuje: pokarmy suche (granulaty, płatki), mrożonki (ochotka, artemia, dafnie), pokarmy roślinne (spirulina, parzone warzywa).
Zróżnicowana dieta wpływa pozytywnie na kondycję i intensywność barw ryb.

ROZMNAŻANIE:
Pelvicachromis kribensis wykazuje wyjątkowo rozwiniętą strategię rozrodu opartą na terytorialności, doborze partnera i opiece rodzicielskiej. Gatunek ten należy do ryb o strategii K-selekcyjnej, co oznacza ograniczoną liczbę potomstwa, jednak wysoką przeżywalność dzięki troskliwej opiece rodziców. Cechuje się monogamicznym trybem życia z możliwością tworzenia trwałych par lęgowych, choć w niektórych warunkach obserwuje się również układy haremowe (jeden samiec, dwie samice).

W warunkach hodowlanych najlepsze rezultaty uzyskuje się poprzez umożliwienie młodym osobnikom samodzielnego doboru partnera spośród kilku potencjalnych osobników. Samice inicjują tarło poprzez intensywne prezentowanie brzucha, który w okresie rozrodu staje się intensywnie purpurowy. Jest to sygnał wizualny o wysokim znaczeniu biologicznym, mający na celu stymulację samca do podjęcia działań lęgowych. Samica aktywnie zaprasza samca do wybranej kryjówki, gdzie dochodzi do złożenia i zapłodnienia ikry.

Do tarła wykorzystywane są różnorodne struktury pełniące funkcję groty: łupiny kokosa, ceramiczne rurki, połówki doniczek lub naturalne wnęki skalne. Samica składa zwykle od 20 do 200 jaj, przyczepiając je do powierzchni wewnątrz schronienia. Samiec zapładnia ikrę i przez kolejne dni para wspólnie broni terytorium gniazda.

Jaja inkubują się przez 48–72 godziny w zależności od temperatury wody. Larwy wylęgają się po około trzech dniach, ale pozostają w miejscu wylęgu przez kolejne 4–6 dni, zużywając zapasy żółtka. Po tym czasie młode zaczynają aktywnie pływać i poszukiwać pożywienia.

Zarówno samiec, jak i samica aktywnie uczestniczą w opiece nad narybkiem, co wyróżnia ten gatunek spośród wielu innych pielęgnic. Obserwuje się wyraźnie zorganizowane zachowania obronne:

samica przebywa w bezpośredniej bliskości narybku,
samiec patroluje granice terytorium i odstrasza potencjalnych intruzów,
w sytuacji zagrożenia narybek sygnałem od rodziców błyskawicznie wraca do kryjówki.

To skoordynowane działanie rodziców znacząco zwiększa przeżywalność młodych.

W sprzyjających warunkach (stała temperatura, odpowiednia dieta, niski poziom stresu) Pelvicachromis kribensis przystępuje do kolejnych lęgów co 4–6 tygodni. Dojrzałość płciową osiąga zazwyczaj po 5–7 miesiącach życia.