Otopharynx lithobates

Otopharynx lithobates to pięknie ubarwiona pielęgnica z jeziora Malawi, znana z intensywnych kolorów samców, szczególnie odmian typu “Z-rock”. Jest to spokojniejszy przedstawiciel grupy Mbuna, przez co dobrze sprawdza się w akwariach z innymi umiarkowanie agresywnymi pyszczakami.

POCHODZENIE:
Afryka, jezioro Malawi (głównie okolice Zimbawe Rock – stąd popularna nazwa handlowa “Z-rock”).

WIELKOŚĆ:
Samce do 15 cm, samice nieco mniejsze – około 10–12 cm.

DYMORFIZM PŁCIOWY:
Silnie zaznaczony. Samce są większe i intensywnie ubarwione (metaliczny niebieski z żółtymi akcentami), samice mają szarobrązowe, bardziej stonowane barwy.

ZACHOWANIE:
Stosunkowo łagodna pielęgnica jak na pyszczaki. Może być trzymana z innymi łagodnymi i średnio agresywnymi gatunkami Malawi. Terytorialna w okresie tarła.

WYMAGANA TEMPERATURA:
24–28°C

WODA:
pH 7.5–8.5, twardość średnia do twardej, dobrze filtrowana i natleniona. Woda powinna być czysta i klarowna.

POKARM:
Omnivor – żywi się zarówno pokarmem roślinnym, jak i białkowym. W akwarium warto podawać wysokiej jakości pokarmy suche (granulaty, płatki), uzupełnione o mrożonki (np. artemia, kryl) i warzywa (szpinak, groszek).

ROZMNAŻANIE:
Podobnie jak u innych przedstawicieli gatunków pyszczaków, rozmnażanie Otopharynx lithobates jest związane z wyraźnym terytorialnym zachowaniem samców. Samce rywalizują o dominację na określonych obszarach w akwarium, zwłaszcza w okresie tarła. W tym czasie wykazują intensywne zmiany w ubarwieniu, z jeszcze bardziej wyrazistym niebieskim i żółtym kolorem na ciele, co ma na celu przyciągnięcie samic.

Podczas rytuałów godowych samce często wykonują charakterystyczne tańce, które mają na celu zademonstrowanie swojej siły i zdolności do obrony terytorium. Samce mogą również wykazywać agresję wobec innych ryb, zwłaszcza innych samców, aby utrzymać swoje terytorium i pozyskać uwagę samic.
Zachowanie samic i wybór partnera:

Samice Otopharynx lithobates są bardziej stonowane w kolorystyce i spędzają większość czasu w pobliżu terytoriów samców. Samice wykazują zainteresowanie samcem, który posiada dobrze rozwinięte terytorium i intensywne ubarwienie, a także aktywnie prezentuje swoje zdolności podczas godów.

Po zainteresowaniu się samcem, samica przystępuje do składania jaj. Samica nie składa jaj na powierzchni, jak u wielu innych ryb, ale raczej przyciąga samca do swojego terytorium i wyciąga ikrę w pobliże jego pyska. Samiec zapładnia jaja przez “fryzowanie” – zbliża się do samicy, otwiera pyszczek i wypuszcza mlecz, co powoduje zapłodnienie jaj w jej pysku.
Inkubacja jaj w pysku:

Po zapłodnieniu jaj przez samca, samica zbiera je do swojego pyska, gdzie dochodzi do inkubacji. Samica przenosi zapłodnione jaja do tzw. “pyszczka”, czyli specjalnego zbiornika w jamie ustnej, który pełni rolę inkubatora. Inkubacja trwa od 21 do 28 dni, w zależności od temperatury wody i ogólnych warunków w akwarium.

Podczas inkubacji samica nie je, ponieważ jej pyszczek jest zajęty trzymaniem jaj. W tym czasie samica może zachowywać się bardziej spokojnie, unikać rywalizujących samców i pozostałych ryb w akwarium. Często przebywa w pobliżu skał lub w innych ukrytych miejscach, gdzie czuje się bezpiecznie.
Wydanie młodych:

Po zakończeniu inkubacji, samica uwalnia młode, które są w pełni ukształtowane i gotowe do samodzielnego życia. Młode, choć są jeszcze bardzo małe, potrafią już same szukać pokarmu i często spędzają czas w pobliżu kamieni lub innych kryjówek, gdzie mogą schować się przed potencjalnymi drapieżnikami w akwarium. Samica może przez kilka dni lub tygodni nadal opiekować się młodymi, a gdy poczują się one na tyle pewnie, zaczynają poruszać się poza zasięg jej ochrony.