Hypancistrus sp. L333

Artykuł specjalisty w hodowli zbrojników – Aleksandra Stefaniaka. Opisuje przebieg tarła oraz wychów młodych Hypancistrus sp. L333. Gatunek ten naturalnie występuje w Brazylii: rzeka Xingu, która jest jedyna w swoim rodzaju. Jej wyjątkowość objawia się tym, że żyją w niej najbardziej poszukiwane, endemiczne i najbardziej zagrożone gatunki zbrojników na świecie. Największe skupisko L333 znajdziemy koło między miejscowością Fortaleza a Japão. To dość krótki odcinek około 30 km na którym występuje ten gatunek.

Woda, jaka tam występuje jest dobrze natleniona, choć nurt rzeki nie jest już tak mocny, gdyż spowalniają go liczne naturalne rozlewiska i wysepki. Podłoże w tym odcinku jest piaszczysto-gliniane z niewielką ilością kamieni i żwiru. Liczne zalane korzenie drzew i roślinność przybrzeżna stanowią świetną kryjówkę i siedlisko dla tych płochliwych i rzadko wychodzących na światło dzienne ryb.
Żerują nocą jak większość gatunków z rodziny Hypancistrus dlatego w akwariach możemy obserwować te ryby w zaciemnieniu podczas pobierania pokarmu.

Gatunek ten charakteryzuje się brązowym czasem wręcz czarnym ubarwieniem skóry, na którym znajduje się żółty lub biały wzór. Moje prywatne ryby z odłowu są ubarwienia brązowego w żółty wzorek. Wielkość dorosłych ryb hodowanych w akwariach to przedział między 12-15cm natomiast ryby odławiane mają często koło 17 cm. Ta różnica wynika z przestrzeni, w jakiej i różnorodności pokarmowej naturalnego rozlewiska.
Płeć można w 100% określić u ryb 5-6cm. Samce na pierwszym promieniu płetwy piersiowej posiadają liczne wypustki w postaci haczykowatej szczoteczki. U samic tego brak lub ów wypustki są małe. Samce jak większość Hypancistrusów mają kanciasto zbudowaną głowę natomiast samice bardziej szpiczastą.

Do hodowli tego gatunku zalecam akwaria o pojemności 100 litrów minimum o piaszczystym dnie i dużej ilości korzeni. W zbiorniku takim należy również umieścić schowki, groty koloru ciemnego brązu (najlepiej gliniane o wielkości 12-17 cm).
Parametry fizykochemiczne wody, jakie zalecam do tego zbrojnika to pH 6,4-7,2, GH 3-12 i temperatura między 26-32C.
Woda, jaka charakteryzuje Xingu to woda miękka z lekkim zakwaszeniem i te parametry powinniśmy brać jako wytyczne przy hodowli tego gatunku. Odwzorowywanie naturalnych parametrów fizykochemicznych wody dla zbrojników stanowi dobrą podstawę by ryby te dobrze się rozwijały, prawidłowo rosły, a także przystępowały do tarła.
Głównym pokarmem Hypancistrusa sp. L333 jest pokarm typowo zwierzęcy. Stanowi on 90% diety a pozostałe 10% to pokarm roślinny. Podstawą diety jest, cyklop, dafnia, solowiec, wodzień, krill, czarny komar, ochotka i inne pokarmy pochodzenia naturalnego. Sztuczne pokarmy płatkowe, granulowane czy tabletkowe zarówno mięsne i roślinne powinny stanowić urozmaicenie diety. Od czasu do czasu zbrojniki mięsne żerują też na naturalnych pokarmach roślinnych jak: ogórek, papryka czerwona, cukinia, kabaczek, szpinak itp.

Dojrzałe ryby w okresie tarła są pobudzone i wykonują przepiękny spektakl oparty na ich rytuałach. Objawia się on tym, że w pierwsze fazie tarła samiec czyści grotę, a następnie do połowy wychodzi i wachluje ją płetwami. Samica, widząc takie zachowanie samca, podpływa do otworu groty. Gdy samiec jest gotowy, wówczas wpuszcza ją do środka. Najczęściej samica wpływa tyłem, gdzie składa pierwszą część ikry. Następnie wypływa, aby samiec mógł ikrę zapłodnić. Ten etap się powtarza, do momentu aż samica złoży wszystkie jajeczka.
Na sam koniec samiec wpływa do groty i tam zostaje przez następne 14-21 dni. Przez ten czas wachluje jaja, które wylęgają się po około 7 dniach od momentu ich złożenia. Ikry jest w zależności od wielkości samicy od kilku do kilkudziesięciu jaj. Literatura podaje, że dorosła samica potrafi złożyć nawet 80 szt ikry, ale to chyba lekka przesada, ponieważ moje prywatne ryby nie są małe mając 12 cm i zazwyczaj w miocie jest około 20-35 ziaren dużych żółciutkich 5-7 mm jaj. Do tarła moje ryby podchodzą regularnie co 8 tygodni przy dobrym karmieniu i częstych podmianach wody.

Młode, jak wspomniałem, wylęgają się po 7 dniach i przez kolejne 14 dni resorbują zawartość woreczka żółtkowego. Do tego momentu wylęg jest pod opieką samca. Okres ten jest niesamowitym czasem przemian, jakie można obserwować gołym okiem. Początkowo larwy 6-8 mm z olbrzymim woreczkiem żółtkowym przekształcają się w przeciągu dwóch tygodni w młode przypominające formę dorosłą. Ich prędkość wzrostu, zmiana barwy powala obserwatora tych przemian. Od 6 mm larwy do wybarwionego 14 mm młodego w okresie 14 dni. To bardzo szybko, lecz to gigantyczne tempo maleje, gdy młode zaczynają samodzielnie żerować. Wielkość 3-3,5 cm osiągają w 3-4 miesiącu życia.

Autor: mgr inż. Ochrony Środowiska Aleksander Stefaniak
Właściciel sklepu zoologicznego Gruba Ryba Lublin oraz hodowli rzadkich zbrojników.